Cytaty

Tak naprawdę w 1930 r. wyborcy nie oczekiwali od Partii Nazistowskiej niczego konkretnego. Oni protestowali przeciwko niepowodzeniom Republiki Weimarskiej. Ponadto wielu z nich, zwłaszcza ci z rejonów wiejskich i małych miasteczek, właściciele niewielkich zakładów, rodziny konserwatywne kulturowo, grupy wiekowo starsze, czy też przedstawiciele klasy średniej z politycznie nacjonalistycznych środowisk, mogło chcieć zaznaczyć swe wyobcowanie wobec kulturalnej oraz politycznej nowoczesności, której symbolem była Republika, pomimo że w wielu aspektach naziści również prezentowali nowoczesny wizerunek. Ogólnikowość programu nazistów, jego symboliczna mieszanka sterego z nowym, jego eklektyczny, często niespójny charakter, w dużej mierze pozwalał ludziom odczytywać go wedle własnego uznania i przymykać oko na wszystko co mogłoby ich w nim niepokoić. Liczni wyborcy nazistów z klasy średniej godzili się z ich przemocą oraz ulicznym bandytyzmem przypisując go skutkom nadmiernych pokładów młodzieńczego zapału i wigoru.

Richard J. Evans, Nadejście Trzeciej Rzeszy, tłum. Mateusz Grzywa, Napoleon V, 2015

PanowaÅ‚ wówczas istny rowerowy szaÅ‚. Popularne w latach siedemdziesiÄ…tych i osiemdziesiÄ…tych bicykle z ogromnym przednim koÅ‚em zostaÅ‚y już wyparte przez tak zwane „bezpieczne rowery” z koÅ‚ami tych samych rozmiarów. Rowery ogÅ‚oszono „dobrodziejstwem dla ludzkoÅ›ci”, wychwalano ich urodÄ™ i gÅ‚oszono, że sÄ… zbawienne dla ciaÅ‚a i ducha, zapewniajÄ… ogólnÄ… witalność oraz życiowy optymizm. Z entuzjazmem wyrażali siÄ™ o nich lekarze — pewien doktor z Filadelfii zakoÅ„czyÅ‚ swój artykuÅ‚ w piÅ›mie medycznym sÅ‚owami: „jeÅ›li chodzi o aktywność fizycznÄ…, zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet rower stanowi jeden z najwspanialszych wynalazków XIX wieku”.

Nie brakowaÅ‚o jednak gÅ‚osów sprzeciwu. Uważano, że moda na rowery pociÄ…ga za sobÄ… zagrożenia natury moralnej. Do tej poery dzieci i mÅ‚odzież nie byÅ‚y w stanie zbytnio oddalić siÄ™ same od domu. Teraz, jak ostrzegaÅ‚o jedno z pism, w ciÄ…gu piÄ™tnastu minut mogÅ‚y pokonać odlegÅ‚ość wielu mil. Twierdzono też, że z powodu rowerów mÅ‚odzi ludzie za maÅ‚o czasu poÅ›wiÄ™cajÄ… lekturom, i straszono, iż wypadom za miasto „wcale nierzadko towarzyszy uwodzenie dziewczÄ…t”.

David Mccullough, Bracia Wright, tłum. Agnieszka Wilga (Lakatos), Czarne 2018

A people who mean to be their own Governors, must arm themselves with the power which knowledge gives.

James Madison