Cytaty

Skupiłem się na autorach kojarzonych z szeroko rozumianą liberalną inteligencją, interesowało mnie bowiem, co dzieje się w kręgach deklarujących otwartość wobec inności i działających z intencją zmiany społecznych postaw. Kierowało mną przeświadczenie, że kluczem do zrozumienia polskich kłopotów z historią wojenną są przekonania liberalnych elit, a nie nacjonalistycznej prawicy. Jeszcze do niedawna te pierwsze wyznaczały reguły gry o pamięci w debatach społecznych, określały warunki dyskusji i jej niepodważalne prawdy. Dysponowały mocą decydowania, które głosy należy uznać za rozsądne, a które wykluczyć z debaty jako skrajne, a więc gdzie przebiega granica między obiektywizmem a zaślepieniem. Jak się okazuje, polskie liberalne centrum jest znacznie bliżej nacjonalistycznej prawicy, niż mogłoby się wydawać.

Tomasz Żukowski, Wielki retusz. Jak zapomnieliśmy, że Polacy zabijali Żydów, Wielka Litera, 2018

Tak, Saakaszwili, Putin, Składkowski, Łukaszenka — wszystko było mimikrą. Powierzchowną „europeizacją” przy zachowaniu zamordystycznego systemu. Nieistotne, czy ten system był „kremlowski”, czy „zachodni” — w tym ustawieniu wydać wyraźnie, że to jest kompleks Zachodu. Naśladowanie go z wierzchu, byle nie w środku. Bo przecież — jak mówią populiści — sam Zachód też nie działa. Bo AfD, bo Trump, bo Włosi, Austriacy, Francuzi. Po co się westernizować? Lepiej poczekać, aż Zachód się zborduryzuje. Wszystko się wyrówna. To, czym naprawdę Zachód wygrał zimną wojnę — czyli forma, te wszystkie błyszczące fasady, cały ten styl życia wewnątrz migoczących miast — zostanie przejęte. A wszystko, co niepotrzebne, cały przerost formy nad treścią — typu niezrozumiałe zasady wysokiej demokracji — trzeba zastąpić popwersjami. Przecież już kiedyś popkultura zastąpiła kulturę wysoką i snobizm na nią, no i nic się nie stało.

Ziemowit Szczerek „Reportaż z Bordurii, czyli o dobrych panach” w „Ojczyzna dobrej jakości. Reportaże z Białorusi”, red. Małgorzata Nocuń, Czarne 2019

Będąc wszak przedsiębiorcą [PAK: Osama Bin Laden], stworzył on zarządzaną odgórnie terrorystyczną strukturę biurokratyczną, a jej członkom oferował opiekę zdrowotną i płatne urlopy — dla wielu wykorzenionych młodych mężczyzn była to po prostu świetna praca.

Lawrence Wright, Wyniosłe wieże. Al-Kaida i atak na Amerykę, tłum. Agnieszka Wilga, Czarne, 2018